TURFROUTE

Vaartraject Akkrum - Uilesprong

Varend op de Meinesloot of op de Kromme Knilles komt u na de Meineslootbrug bij Akkrum op de Boorne. Vervolgens passeert u de Weidlansbrug. Na de spoorbrug vaart u over het Leppa-aquaduct. Bij Nes blijft u, aan stuurboordzijde, op de Boorne, die daar ook wel Zijlroede wordt genoemd. U passeert twee bruggen. Daarna komt u in Oldeboorn. U vaart door het mooie centrum van dit oude dorp, waarbij u enkele karakteristieke bruggetjes passeert. Na een vaste brug met een doorvaarthoogte van 3.40 meter vervolgt u uw tocht op de Boorne en het Nieuw Diep. Op korte afstand van het punt waar het Nieuw Diep, de Buitenringvaart en de Nieuwe Vaart bij elkaar komen ligt, aan de Nieuwe Vaart, Uilesprong. Alle beweegbare bruggen worden bediend.

U kunt ook kiezen voor een alternatieve route. Daartoe neemt u, varend op de Meinesloot, ten westen van Akkrum de afslag het Deel. Bij de Deelsbrug neemt u vervolgens de afslag Monnikerak. Ter hoogte van het kerkje neemt u, aan bakboordzijde, de afslag Nieuwe Pompsloot. U passeert daarna de Hooibrug. Het vaarwater gaat over in de Buitenringvaart. U vaart vervolgens langs het natuurgebied de Deelen. Na de Poolsbrug en de Warrebrug komt u op het punt waar de Buitenringvaart, het Nieuw Diep en de Nieuwe Vaart bij elkaar komen. Alle beweegbare bruggen worden bediend.

Akkrum en Nes

Akkrum wordt in 1350 voor het eerst genoemd onder de naam Ackrom. Het is nu een bekende watersportplaats. Akkrum heeft goede vaarverbindingen met de Friese meren. Ook Nationaal Park De Alde Feanen is vanuit Akkrum goed te bereiken.

U vindt in Akkrum een aantal bezienswaardigheden, zoals Coopersburg, Welgelegen, de Terpkerk en de Doopsgezinde kerk. Coopersburg werd in 1900 gebouwd in opdracht van de in 1866 naar Amerika geëmigreerde zakenman Folkert Kuipers om de armen in Akkrum onderdak en verzorging te geven. Het heeft een fraaie tuin met onder meer een mausoleum waarin de lichamen van het echtpaar Cooper zijn bijgezet. De regentenkamer is op verzoek te bezichtigen. Welgelegen is in 1929 gebouwd als woonruimte voor weduwen en ongehuwde dames. Het gebouw is ontworpen in de stijl van de Amsterdamse School. De tuin is ontworpen in de Engelse landschapsstijl. De monumentale theekoepel is in de 18e eeuw gebouwd in opdracht van Augustinus Lycklema à Nijeholt. De Terpkerk (Terptsjerke) is gebouwd in 1759. De kerk staat op het hoogste punt van de terp van Akkrum. Het orgel, gebouwd door P. van Oeckelen, stamt uit 1856. In de kerk bevinden zich een eenvoudige preekstoel, een herenbank met acht uitgesneden wapens en vier gebrandschilderde ramen. De Doopsgezinde kerk stamt uit 1835. De kerk heeft een authentieke classicistische gevel. Het orgel is in 1871 gebouwd door Van Dam.

Het dorp Nes ligt tegen Akkrum aan. Op de deels afgegraven terp ligt het kerkhof met een klokkenstoel uit 1960. Vroeger heeft hier een klooster van de Duitse Orde gestaan: het Hospitaal van de Heilige Maria. In de buurt van de terp staat de 45 meter hoge watertoren.

Oldeboorn

Oldeboorn, ten oosten van Akkrum en Nes, is een oude plaats: het wordt al in 753 genoemd in de reisbeschrijving van Bonifatius. Destijds werd het Bordonchorn genoemd. Het was ruim 1000 jaar geleden een aanzienlijke plaats met druk handelsverkeer met andere landen omdat de Boorne toen een veel gebruikte handelsroute in het noorden van Nederland was. De Boorne kwam vroeger uit in de Middelzee.

In het centrum van Oldeboorn staat de Doelhofkerk met een fraaie 47 meter hoge toren. De kerk stamt uit 1753, de toren uit 1736. De kerk heeft een plafond met unieke schilderingen. Verder vindt u er een herenbank uit 1655, een monument ter nagedachtenis van de familie Andringa en een door Van Dam in 1779 gebouwd orgel, met veel houtsnijwerk. Het Andringahûs is gebouwd als pastoriewoning. Een zijvleugel van de in 1894 afgebroken Andringastate staat er nog naast. In het voormalige waaggebouw uit 1736 is nu de oudheidskamer gevestigd: Aldheidskeamer Uldrik Bottema. Oldeboorn is aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Op de laatste vrijdag in augustus vindt de wijd en zijd bekende gondelvaart plaats.

De Deelen

Natuurgebied De Deelen, ten zuiden van Oldeboorn, is een laagveengebied ter grootte van ongeveer 500 hectare. Omstreeks 1920 begonnen de veenarbeiders hier met het winnen van turf. Door het afgraven van het laagveen ontstond een gebied met petgaten en legakkers, begroeid met lage boomwallen en grassen. De natuur heeft zich hier prachtig kunnen ontwikkelen. Het vele water is aantrekkelijk voor watervogels. Ook zeldzame vogels zoals de zwarte stern, de purperreiger en de bruine kiekendief komen hier voor. Aan het natuurgebied is de internationale status van Wetland toegekend. In De Deelen zijn twee gemarkeerde wandelroutes uitgezet.